148
“!Hoy, digdi!” kinurahawan sya nin sarong bantay.
Siring sa sarong kasangkapan na gominubkas su cuerdas, panalé syang ominontok. Asin daing nakitang and man, dai lamang nagisipisip, dominalagan ta ma- tag6; nakahiling nin sarong (1) taté na igwa nin ban- tay, boot na lumaog duman, alagad inaliwayway sya sa saiyang piglalakawan nin saro man na tingog, na orog pa kamapangyari. Sa nangangalangaélang na mga lakad, hinénap nya su pinaghahalean kan tingog na ito. Namaté nyang pinagtotoldang sya sa likod, pini- yong nya su saiyang mga mata, lomindkad nin duwa, asin, sa kakulapusan nin kosog, nagpabayang mapélo- hod asin mapatukaw sa daga. Nangibigkibig sya huli sa sarong (1) siniloksigok na daing luha, daing kinura- haw, daing inagagha.
Iyo ito an cuartel. May mga soldados duman, mga babaye, mga orig asin mga manok. Su iba nagtatarahi kan saindang mga gubing alintanang su saindang ba- baye naghihigda sa bangko, iyong bilang olonan su paa kaitong sarong lalaki, nag-ootéot asin nakatingkdélag sa atop. Su iba katarabang kan mga lalaki sa paglinig kan saindang mga damit, mga hamo, asin iba pa, nangagadawit sa horohababang tingog nin mga maaating awit.
“!Garong nagpakadulag su mga siw6! Dai kamong ibang dara kundi su guna!” dlay nin sarong babaye sa mga bagong datong: dai inogid kun baga si Sisa an boot nyang sabihon okun su guna na nagpaparaiyak.
“!Oh6, sa giraray mahalaga an guna ki sa mga siw6!” sya an sominimbag kan makita nyang dai nagkaraalo su mga soldados.
“Haen su sargento?” and hapot kan sar6é sa mga Guar- dia Civil sa may kabaldian na tingog. “Pinaisi na su alférez?”
Mga hiré nin mga abaga na nagkirirogkirog iyong mga simbag: dai nin nagmalasakit sa pagsiydsat kan palad kaitong makautigay na babaye.
Duwang (2) horas an nakalipas saiya duman, tokré sa sarong gilid, natatagé su payo sa saiyang mga kamot, palogay asin gurubot su bihok. Pagkaodto nakadram su alférez asin énot na ginibo iyo an dai pagpaniwala sa sombong kan cura.
“!Ho! su sa kuripot na fraile!” an sabi asin nagboot na paluwason su babaye asin dai na nin magromdom
