Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/324

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

Borsukinie, Borsuki. Najczęściej w Królestwie spotykamy je w gub. suwalskiej, pow. agustowskim.

Borsuk, wś, pow. krasnostawski, gm. Gorzków, par. Tarnogóra. 2.) B., wś, pow. tomaszowski, gm. Telatyn, par. Łaszczów. 3.) B., wś, pow. rawski, gm. Starawieś, par. Białka.

Borsuk, przysiołek Głogowa.

Borsuk, potoczek górski w obr. gm. Osława czarnego w pow. nadworniańskim, wypływa z lasu Borsukiem zwanego i po krótkim biegu uchodzi do Osławy czarnej. Br. G.

Borsuki, 1.) wś, pow. pułtuski, gm. Zatory, par. Pułtusk. Leży o 1½ w. od Narwi z lewego brzegu, o 8 w. na poł. od Pułtuska, śród lasów i mokradli. W 1827 r. było tu 19 dm. i 127 mk., obecnie 39 dm. 2.) wieś, nad rz. Bugiem, pow. konstantynowski, gm. Hołowczyce, parafia Konstantynów, poczta Janów, okr. sąd. Komarno, rozległości m. 1975, ludności 590.

Borsuki, 1.) wieś i dobra ziemskie we wschodnio-północnej stronie pow. rzeczyckiego, w gm. małoduskiej, przy gościńcu wiodącym z Rzeczycy do Chojnik, w głuchej poleskiej miejscowości, w 4 stanie policyjnym, w 1 okr. sądowym. Dobra B., razem z dobrami Maładusza, są dziedzictwem Przyborów i mają obszaru 13060 morg. Al. Jel. 2.) B., wś, pow. hajsyński, dusz męz. 216, ziemi włośc. 444 dz., ziemi dwor. 491 dz., należała do Hulewiczów, dziś Kudrewicza. 3.) B., wś, pow. bałcki, gm. Perejma, dusz męz. 390, ziemi włośc. 1042 dz., dwor. 1610 dz., należała do Lisowskich, dziś Czepelowskich. 4.) B., wś w pow. krzemienieckim, z obszernym stawem nad Horyniem (ob.). 5.) B., zaścianek w parafii okmiańskiej, pow. szawelski, 1½ mili od stacyi kol. żelazn. lipaw.-romeńsk. Popielany. Należy do składu majętności Dubikinie-Wielkie; jest własnością obywatela Sawina. Fel. R.

Borsukowa grzęda, wś we wschodniej stronie pow. ihumeńskiego, w gm. brodzkiej, w 2 okręgu sądowym, w 3 stanie policyjnym (berezyńskim). Miejscowość głucha poleska.

Borsukowce, wś, pow. uszycki, gm. Kosikowce, par. Sokulec; wraz z wsią Popówką ma 625 dusz męz., 1027 dz. ziemi włośc.; należała do Trzecieskich, dziś Juliana Iżyckiego 1001 dz. i Wiktora Iżyckiego, wraz z wsią Popówką, 1028 dz. Dr. M.

Borsz, nazwisko dawne. Stanisław i Wincenty Borszowie są dziedzicami Drzewcy, w par. Wąwolnica (Długusz II 569.). Ztąd poszły takie nazwy jak Borszyn, Borszyce, Borszowice. Br. Ch.

Borszć (łuż.), niem. Foerstchen. Na Łużycach kilka wsi nosi tę nazwę, odróżnianych przymiotnikowo, a mianowicie na Łużycach pruskich w pow. rozbórskim: Dołha B., Lang-Förstchen, i Piesaczna B., Sand-Foerstchen; na saskich zaś Łużycach: Horna B., Ober-Foerstchen; Krziwa B., Krumm-Förstchen; Mała B., Kleinförstchen, i Słona B., Salzförstchen.

Borszcz, ob. Barszcz.

Borszcz, folw., pow. gliwicki, należy do dóbr Rzeczyce.

Borszczahówka, Borszczajówka, miasteczko, pow. kijowski, o 30 w. od Skwiry, o 125 od Kijowa, przy ujściu rzeczki Horochowatki do rz. Rosi, stanowiącej dzisiejszą granicę między pow. skwirskim i taraszczańskim. Okolica gdzie dziś B. się znajduje, z pewnością od dawna bardzo, bo jeszcze od czasów Witolda, Świdrygiełły, Włodzimierza i Olelka zasiedloną już była, jak to zdają się poświadczać liczne nader i dawne „uroczyszcza i sieliszcza“ z tych czasów pozostałe tu, a przechowujące się dotąd w pamięci bądź ludu, bądź akt miejscowych. Jednakże, już od drugiej połowy XV w. taż okolica zaczęła się powoli, dzień za dniem, w pustkowie obracać, a to wtenczas mianowicie, gdy za panowania Kazimierza Jagiellończyka, Mengligirej, han Krymu, zerwawszy przyjazne stosunki, jakie poprzednicy jego utrzymywali dotąd z władzcami Litwy, zaczął ziemię kijowską i bracławską straszliwie niszczyć, jako już u progu koczowisk tatarów perekopskich położoną, a tem samem i na pierwszy cel napadów ich wystawioną. Napady te straszne, niszczące, ponawiane co chwila i przez długą lat kolej, bo aż do dni Zygmunta III, zrządziły też z czasem najzupełniejsze zagładzenie bracławskiego zwłaszcza kraju, niegdyś ludnego, tak dalece, że okolicę te już za pierwszych dni Zygmuntowych nosić zaczęły niejako nazwę „pustyń za Białącerkwią położonych.“ W Vol. leg. II str. 318 (wyd. Ohr.) czytamy (r. 1590). „Ukazały to nam stany kor., że w tak wielkiej szerokości państw naszych pustych, jaka jest na pograniczu ukraińskiem za Białącerkwią, pożytków z nich publicznych, ani prywatnych niema żadnych. Ztąd żeby odłogiem nie leżały, i w pożytek jaki obrócić się to mogło, za pozwoleniem i daniem nam w moc tego przez wszystkie stany, ustawujemy, że nam wolno będzie w tymto trakcie przerzeczonym rozdawać te pustynie na wieczność osobom szlacheckiego stanu, zasłużonym nam i rzplitej, wedle zdania i woli naszej.“ Jakoż na mocy tej ustawy króla i sejmu rychło potem, jak to widzimy z dokumentów, które nam służą, znaczny obszar pustego, „za Białącerkwią“ stepu (z horodyszczem Włodareckiem (Wołodarką), z uroczyskami Zwołoziem czyli Wielką Słobodą (późniejszym Antonowem), Skuthowem, Zuchowicami, Przylepkami i Wołodymirką (w pobliżu późniejszej Borszczajówki) został wydzielony, jako darowizna ziemska, za zasługi niejakiemu Marcyanowi Trębickiemu. Widać jednak, ze Trębiccy nie dotrwali tu, na tym straconym po-