Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/301

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

r. 1874, w którym nastąpiło nowe urządzenie w administracyi i zarządzie powiatów. W r. 1782 należał do Gostomskich; gm. i urząd stann cyw. Dąbrowa.

Boliminek, wieś szlach. pod Boliminem, niem. Klein-Bolumin, 1121 m. rozl. (822 roli ornej, 15 łąk, 122 past., 162 lasu), 6 dm., 82 mk.; bez wszelkiego długu hypotecznego własność kościoła katolickiego w Ostromecku. Gm. i urz. stanu cyw. Dąbrowa. J. B.

Bolimów, Bolemów, os., przedtem mko, nad rz. Rawką, pow. łowicki, gm. i par. t. n., odl. 15 w. od Łowicza, z którym łączy ją droga bita. Posiada kościół paraf. z r. 1667, murowany, szkołę początkową, urząd gminny. B. jestto starożytna wielce osada, istniejąca zdawna śród obszernej puszczy. Do rzędu miast wyniósł ją w 1370 r. Ziemowit starszy ks. mazowiecki, a parafią erygowała tu 1427 r. księżna Aleksandra, jedna z jego wnuczek. W 1519 r. Zygmunt I nadał B. przywileje, jarmarki i prawo niemieckie. W r. 1541 Ambroży Rudzki, kanonik łowicki, założył tu szpital św. Ducha z kościołkiem w miejscu gdzie dziś stoi szkoła. Szwedzi w XVII w. spalili B., to też Verdum zwiedzający go wkrótce potem powiada, iż było „niegdyś wielkie, teraz puste, ma dwa kamienne kościoły i kaplicę drewnianą“ (str. 119). W 1831 r. B. stanowił przez jakiś czas główną kwaterę wojsk polskich. Bolimowskie starostwo niegrodowe, utworzone zostało w XVII w. z części sochaczewskiego; otrzymał je w 1774 r. Michał Radziwił, miecznik litewski. R. 1827 B. liczył 108 dm. i 895 mk., w 1859 r. 111 dm. i 1004 mk. (w tej liczb. 306 żydów); obecnie ma 125 dm. B. posiada swego kapitału 13,687 rs. Mieszkańcy trudnią się rolnictwem, garncarstwem, rybołówstwem. Par. B. dek. łowickiego 4250 dusz liczy, posiada dwa kościoły. Wś i folw. B. przy os. t. n., własność Feliksa Sobańskiego, w 1827 r. liczyły 35 dm. i 217 mk. Gmina B. należy do sądu gmin. okręgu I w Nieborowie, stacya pocztowa w Łowiczu. Wyrabiają w gminie smołę, terpentynę, wypalają węgle, garnki; istnieje gorzelnia, młyn wodny, szkoła początkowa. Ludność gminy w 1878 r. wynosiło 4979 mk., w tej liczbie 4434 katolików, 505 żydów i 40 protestantów (Cyfry zebrane przez Wł. Oczykowskiego).

Bolimówka, rz., ob. Rawka.

Bolimowska puszcza, miejsce łowów książąt mazowieckich, zajmowała niegdyś znaczny obszar między Łowiczem, Sochaczewem, Wiskitkami, Mszczonowem i Skierniewicami. Łowicz (Łowisko) i Bolimów były myśliwskimi zamkami książąt. Rawka, Łupia i Pisia odprowadzały wody puszczy do Bzury, która stanowiła półn. granicę puszczy; od połud. przytykała do niej Korabiewska puszcza. Liczne Budy, Majdany i takie nazwy, jak Bartniki, Bednary, Bobrowniki, Łasieczniki wskazują zajęcia pierwotnych osadników. Nie tak dawno jeszcze dobra bolimowskie, stanowiąc własność ks. Radziwiłła, liczyły do 15,000 morg. lasu. Br. Ch.

Bolimowskie Majdany, wś, pow. łowicki, gm. Bolimów. Wyrób smoły, terpentyny, i wypalanie węgli do kuźni.

Bolin, 1.) folw. donacyjny i wieś włośc., pow. płoński, gm. Sielec, par. Czerwińsk; folw. liczy 14 mk., należy do majoratu Sielec; wieś B. leży nad rzeką Gawarek, liczy 34 mk., 6 dm.

Bolino, wś włośc., pow. płocki, gm. Rembowo, paraf. Czerwińsk, nad rz. t. n. B. wś, zajmuje powierzchni 203 morgów, 7 dm. i 56 mk. Przy wsi os. młynarska i kąrczemna.

Bolka wyspa, niem. Bolkoinsel, wyspa na Odrze, pod miastem Opolem, do tegoż miasta należąca.

Bolka zamek, niem. Bolkoschloss, Bolzenschloss, Bolzenstein, ruina zamczyska pod Janowicami, pow. szunowski.

Bolkenhain, ob. Bolkowice.

Bolkenthal, kolonia pod wsią Arnloldsdorf, pow. nissański.

Bolkieniki, to samo co Bolcieniki.

Bolkoinsel, ob. Bolka wyspa.

Bolkoschloss, ob. Bolka zamek.

Bolków, wś, pow. wieluński, gm. Skrzynno, par. Rudlice.

Bolków, dobra, pow. święciański, parafia Świr, własność niegdyś Buczyńskich, sprzedane Byszyńskiemu; dwór na górze nad jeziorem Swirskiem, w pięknem położeniu pomiędzy miasteczkiem Swir i Zaswirzem; był tu klasztor po-karmelicki. B. nazwany zapewne od Bolka, jednego z książąt Świrskich, o którym wspomina historya. Okrąg wiejski B. gm. Swir, liczy w swym obrębie mko.: Swir, wsie: Bolków, Siomki, Więcewicze, Bogaćki, Kurkule, Niecki, Łuszczyk.

Bolkowice, według Łepkowskiego Bolesławice, niem. Bolkenhayn, m. na Szląsku pruskim, w obw. reg. lignickiej, dawniej w księstwie głogowskiem, od 1818 powiatowe, nad Szaloną Nissą, o 10 mil od Wrocławia. Ma kościół paraf. katol., założony 1265 przez ks. Bolesława II Łysego, 1815–19 odnowiony, 1544–1629 ewangelicki. B. liczą 2700 mk. Mają fabryki wyrobów lnianych i bawełnianych. Blicharnie. Handel znaczny; 5 jarmarków. W pobliżu ruiny zamku Bolka i Schweinhaus. Powiat bolkowicki ma 6 i pół mili kw. oraz 32403 mk., przeważnie ewangelików. Powierzchnia gruntu górzysta. Piękne doliny, na górach zwaliska częste. Kwitnie tu tkactwo lniane i bawełniane, kilka przędzalń, wapniarń i górnictwo słabo rozwinięte. F. S.