Page:PL Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich. T. 1.djvu/118

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has been proofread.

ra pod Szczebryną do Muchawca uchodzi. Kanał ten na całej swej długości jest spławny i wielką ilość drzewa spławiają po nim do Bugu (Siemienow).

Battlewo, (niem.) pow. chełmiński, ob. Watlewo.

Battrow, ob. Batorowo.

Batuczka, ob. Batiaczka.

Baturyn, 1.) mko, pow. konotopski, gub. czernihowska, dawniej województwo kijowskie, o 27 w. na płn.-wsch. od Konotopu, o 203 w. od Czernihowa, na lewym wyniosłym brz. rz. Sejma, przy trakcie poczt. z Kijowa do Moskwy. Założony 1576 przez Stefana Batorego i naznaczony na miejsce pobytu hetmanów zaporoskich. W r. 1663 zawarte tu zostały „baturyńskie“ pakta umowy między dworem moskiewskim a Małorossyą. Mazepa wzmocnił B. i 1708 połączył się ztąd z Karolem XII; tegoż roku ks. Menszykow wziął B. szturmem i zburzył. R. 1725 ces. Katarzyna darowala B. Menszykowowi; potem B. do skarbu wrócił aż 1764 przeszedł na wieczne czasy w posiadanie Razumowskich. R. 1860 było 3563 mk., 456 dm., 2 cerkwie, fabr. sukna i świec woskowych, 3 jarmarki. Obecnie ma 6580 mk., st. p., st. tel. 2.) B., wś, pow. wilejski, miała niegdyś filią katol. parafii radoszkowickiej.

Batycze, wieś, pow. przemyski, o 8 kil. od s. p. Żurawica. Obszar dworski posiada: roli ornej 250 m., łąk i ogrodów 20 m., pastwisk 5 m.; włościanie posiadają: roli ornej 363 m., łąk i ogrodów 46 m., pastwisk 11 m.; wieś ta leży w nadzwyczajnie urodzajnej okolicy. Ludność rzym. kat. 24, grec. kat. 342, izrael. 7, razem 373. Należy do rz. kat. i gr. kat. parafii w Ujkowicach, oddalonych o ćwierć mili. Tej ostatniej B. są filią. Właściciel Edward Bogdański. B. R.

Batyów, Batyjów, wieś, pow brodzki, o 8 kil. od Łopatyna na północ. Przestrzeni posiada obszar dworski: roli ornej 170 m., łąk i ogrodów 23 m., pastwisk 6 m., lasu 96 m.; włościanie posiadają: roli ornej 398 m., łąk i ogrodów 121 m., pastwisk 7 m., lasu 2 m. Wioska ta leży w lesistej, bagnistej, równej i piaszczystej okolicy. Należy do rzym. kat. parafii Łopatyn, greck. kat. parafii w Kustyniu, wsi, której chaty łączą się prawie z chatami Batyowa w jednę osadę. Ludności ma rzym. kat. 10, gr. kat. 311, izraelitów 11, razem 332. Posiada szkołę filialną. Własność rzym kat. probostwa w Łopatynie. B. R.

Batyzowce, mylnie Batyżowce (niem. Botzdorf, węg. Batiszfalu, słow. Batiżowce), wieś słowacka na Śpiżu, w części podtatrzańskiej, w dolinie Popradu, pół mili od Sztwoły. Wzniesienie npm. 758 m. (Kolbenheyer, koło plebanii ewangelickiej). Osada powstała w drugiej połowie 13 w.; 1264 r bowiem król Bela IV nadał hrabi Botyzowi za wierne usługi las zweny Chetene (Czetene, Czetyna), między Czerwoną Wodą i Popradem. Jestto wieś przeważnie protestancka; liczy 755 ewangelików, 107 katolików, 26 izrael. Parafia łacińska istniała już r. 1300. Płóciennictwo, piękne lasy, pastwiska.

Batyzowiecka woda, niem. Botzdorfer Wasser, potok tatrzański, na Śpiżu, wypływa z Batyzowieckiego Stawu, płynie na południe, tworząc dolinkę między lasem gerlachowskim a batyzowieckim, aż do wsi Batyzowiec, powyżej której zwraca się na polud. wschód a połączywszy się z lewego brzegu z potokiem Wielkim i Gerlachowskim i przerżnąwszy osadę Wielką, wpada do Popradu z lewego brzegu. Długość biegu czyni 2½ mili. Br. G.

Batyzowiecki staw, niem. Botzdorfer Sec, węg. Batiszfalvi to, w Tatrach spiskich, w dolinie batyzowieckiej, w obrębie wsi Batyzowiec, na południe szczytu batyzowieckiego i grupy turni gierlachowskich; obszar 3′84 ha., wzniesienie 1884.4 m. (Kolbenheyer); ciepłota wody w stawie 23 sierpnia 1872 r. w południe 3,7° C. przy ciepłocie powietrza 9° C. (Kolbenheyer). Poniżej stawu znajduje się źródełko na wys. 1572′6 m., którego ciepłota 23/8 1872 m. o 10h.—4° C., przy ciepł. powietrza 12° C. Staw ten jest własnością p. Franciszka Máriassy. Ze stawu wyplywa potok Batyzowiecką wodą zwany. Br. G.

Batyzowiecki szczyt, niem., Botzdorfer Spitze, węg. Batiszfalvi-Csúcs, u Śpizaków Kończystą zwany, na samym głównym grzbiecie Tatr śpiskich, w miejscu, w którem tenże zwraca się na półn. wschód; wzniesienie jego 2549,3 m. (Kolbenheyer). Br. G.

Batzdorf, ob. Komorowice Niemieckie.

Baubeln, kilka wsi w Prusach Wsch., w pow. tylżyckim, stołołupiańskim, szyłokarczemskim.

Baublis, ob. Bardze.

Bauchwitz, ob. Bukowiec.

Bauda, niem. Baude, rz. powstająca z kilku jeziornych strug, uchodzi do zatoki fryskiej poniżej Nogatu, w stronie ku Niemnowi, płynie w Warmii od Mülhausen na północ i powyżej Frauenborka uchodzi do Fryszhafu. W. Pol.

Baudis, ob. Budyszów.

Bauditzerei, ob. Baudysie.

Baudke, ob. Budków.

Baudysie, niem. Bauditzerei, wś, pow. sycowski i par. sycowska, o pół mili od Sycowa.

Bauerwirtz. ob. Baborów. St. dr. żel. z Karniowa do Raciborza, o 31 kil. od Karniowa.

Baukszyszki, Bokszyszki, wś, pow. oszmiański.

Baulwie, ob. Białwy.

Baum (Gross-), wś, leśnictwo i st. poczt., pow. labiawski Prus Wsch.