Page:Konkani Viswakosh Vol3.pdf/796

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
This page has not been proofread.

रोग्याचें पोट तपासतना ताका व्हडले आंतकडेच्या सुवातेर (Large Bowel) दूख जाणवता. गुवाची सुक्ष्मचिकित्सा(Microscopic Exam ) . करून अमांश ऑमिबिक काय बॅसिलरी हें जाणा करून घेवप सोंपें आसता. बॅसिलरींत गुवाचें कल्चर करून (Stool Culture ) पळोवंक येता. Sigmoidoscopy करूनयबी निदान पक्कें करूं येता.


केन्ना केन्नाय ऑमिबिक मोडशेचेर बॅसिलरीची लागण जांव येता. अशावेळार सगळीं लक्षणां खर प्रमाणांत आसतात आनी खास तपासणी करून निदान करचें पडटा.


परिणाम: बॅसिलरी मोडशी जीर्णा (Chronic) जांव येता. ताका लागून Arthritis,Irits सारके विकार कांय प्रमाणांत जावंक शकतात.


ऑमिबिक मोडशेचे बाबतींत हेपाटीक ऑमिबिआसिस जायत जाल्यार यकृताक सूज येवंक शकता. तेभायर यकृतांत मातेर जावंक शकता. ही गजाल चड करून सोरो पियेवपी मनशा बाबतींत घडूं येता. ऑमिबा यकृतांत रिगल्याउपरांत हे परिणाम जातात. मोडशेचेर वेळार उपाय जायनाजाल्यार फुफ्फुसां , आंतकडे भोंवतणची पोकळी (Peritoneal), काळजाभोंवतणची पोकळी (Pericardinal sack ) मेरेन जंतू पातळून रोग घातक जाता. व्हडले आंतकडेक बुराक (Perforation) पडूं येता. वा भायर जातना व्हड प्रमाणांत रगत व्हांवन वता. ऑमिबिक आनी बॅसिलरी मोडशेची लागण वांगडाच जायत जाल्यार आंतकडेक जी सूज येता . तिका ऑमिबोमा म्हण्टात . ही सूज घातक थारता.


उपाय :बॅसिलरी संडासाक जावपाचेर आळाबंद म्हण Codin वा Pectin ,Kalolin दितात. आहार पातळ वा अर्द – पातळ आनी पचपाक हलको असो आसचो. मोडशेची लागण खर प्रमाणांत जाल्यार रगतांत Intravenous Fluid हें वखद दितात. बरेच फावट मोडशी आपशींच बरी जांव येता. पूण शिगा वा फ्लॅक्सनर जातीचे लागणीवेळार Ampicillin, Cotrimoxazole हीं वखदां दिवंचीं पडटात.


ऑमिबिक: Enetine ,Poloxanite furorate,Metronidazole अशीं वखदां गरजेप्रमाण दितात.


जतनाय: पिवपाचें उदक शुध्द आसचें, तें तापोवन पियेवचें. भाजीपालो फळफळावळ जंतनाशक उदकान धवचीं संडासाची वेवस्था नितळ आसची. रांदपी ,वाडपी ह्या सारक्या अन्नाकडेन संबंद आशिल्ल्यानी वेळच्यावेळार तपासणी करून घेवची . संडासांतल्यान आयल्याउपरांत शाबू लावन हात धुवचे.


वाठार :आशिया आनी आफ्रिका खंडांत मोडशेचें प्रमाण सगळ्यांत चड आसा. आशिया खंडांत बांगलादेश , ब्रम्हदेश, चीन, भारत, इराक , कोरिया ,व्हिएतनाम हांगा ह्या रोगाची लागण चड आसा. भारतांत मुंबय,लखनौ ,अमृतसर,कानपूर ,कलकत्ता ह्या शारांनी ह्या रोगाची लागण बरीच आसा.


मोडी लिपी: शीघ्र लिखणाखातीर स,दून काडिल्ली महाराष्ट्रांतली एक लिपी. ही सगळ्यांत पयलीं कोणें सोदून काडली हेविशीं मतभेद आसात. पूण हेमाडपंत हाणें ही लिपी सोदून काडली अशें सर्वसादारण मत आसा. देवदिरीच्या महादेव आनी रामदेवराव यादव हांच्या काळांक इ.स. १२६० सावन हेमाडपंत हो महामंत्री आशिल्लो. कचेरेचें काम हेमाडपंत पळयतालो. देवनागरी लिपींत दर एक अक्षर मेकळें आसता. तें बरयतना दरेक खेपे केखणी उखलून बरोवंची पडटा, आनी ताका लागून लिखाणाक वेळ लागता. हे खातीर हेमाडपंत हाणें देवनागरी लिपींतलीं अक्षरां मोडून बेगोबेग बरोवप शक्य जावंचे म्हूण एक नवी लिपी सोदून काडली. तिकाच मोडी लिपी अशें नांव आसा. हे लिपींत लेखणी वयर उखल नासतना कितलेय शब्द बरोवपाक मेळटात. फार्सी लिपितूय बेगीन बरोवपाची शिकस्ता नांवाची एक लिपी आसा. ते लिपीचे धर्तेचेरूय हेमाडपताक मोडी लिपी तयार करपाची कल्पना येवडली आसुंये . हेमाडपंतान लंकेंतल्यान ही लिपी हाडली अशेंय कांय जाणांचें मत आसा.


इ.स. च्या १३व्या शेंकड्यासावन २०व्या शेंकड्यामेरेन मोडी लिपी प्रचारांत आशिल्ली. पेशव्यांच्या दरबारांत सगळे वेव्हार मोडी लिपींतूच चलताले. मराठी साम्राज्य वाजत गेलें तसो भारताच्या हेर प्रदेशांनीय मोडी लिपीचो प्रसार जालो. मद्रास आनी म्हैसूर हांगाच्या सरकारी कचेऱ्यांनी मोडी लिपीचोच उपेग करताले. कर्नाटकांतल्या पोरन्या सावकार घराण्यांतले हिशेब कानडी भाशेंत पूण मोडी लिपींत बरयल्ले आसात. महाराष्ट्रांतूय सरकारी तशेंच हेर कडें मोडी लिपीचोच वापर चलतालो. इंग्लीश राजवट सुरू जातकच लेगीत ,इंग्लीश अधिकाऱ्यांची सय आशिल्ले मोडी अक्षरांतले कागद सरकारी खात्यांनी मेळटात .ईस्ट इंडिया कंपनीचीं पयलीं सरकारी पत्रकां मोडी लिपींतूच आसतालीं. मिशनऱ्यांनी लेगीत पयलीं मराठी पुस्तकां हेच लिपींत छापिल्लीं. गोंय , केरळ हांगाचे अभिलेखागर तशेंच तंजावरच्या सरस्वतीमहालांतले शेंकड्यांनी कागद आनी कैफियती मोडी लिपींत आसात. भारत इतिहास संशोधक मंडळ, धुळ्याचें राजवाडे संशोधन मंदिर ,लंडन,पॅरिस,स्पेन,