Daut tümagalana

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Fa ‚Thérèse Jeanroy‛. Petradutöl se Fransänapük fa ‚Dr. Arie De Jong‛: kadämal Vpa.


Cem vemo smalik, go in löpot glügatüma; ekö! at äbinon löd ela ‚Marie Jeanne‛: daut tümagalana ela ‚Saint-Geniès-sur-Gave‛.


Ibä no kredoyös, das valöpo tümagalans se tims vönädik enepuboms-la! Nog in zifs ze mödiks, in sömit klokatüma fovan utanas lödom, keles äsagoy:


Tümao selogolsöd!
Züamo galedolsöd
mönis!


ed if no plu zesüdos ad lükön nilikami stänas neflenik, ga no läs zesüdos ad galön dü neit e del, ed ad toenön ditretakloki e vokön yufi üfü lefil.


Benö! el ‚Marie Jeanne‛, kel iperof yuniko moti oka, ed älifof soeliko ko fat e blod gretik labü lifayels degtel, älöfof tümi oka plu, kas kanoböv sagön osi ole: de plated logam ofa älüodikon ini süts zifa, kel ätopon, leigoäs pledadin legik, len fut glüga, e dü stoms lämpik äkanoy logön jü Spanyän; ün neit cil älielof de bed oka flapön düpis fa glok gretik; ün dels lefila ädremof, ven älilof mu nilü lils oka flapis odis vifiko sökölis kloka, keli fat ofik ätoenom; ab igo jeikotis at of no äviloföv cänon tä lif balfomik cilas „de don“.


Jü bäldot lifayelas vel el ‚Marie Jeanne‛ älifof läbiko, äsä bödil in löpot kvärabima; ab tüi timül et kuds ätuvons spadüli jipulila ed äkömons ad visitön ofi.


Tümagalan, kel ädebom, äsä jinos, moni no nemödik söle: ‚Larroque‛ semik: farman se züamöp, no idagetom-li tiketi, diseinü reafön ini stad ad kanön pelón debi oka, ad plägön dü muls ömik cali smugana: cal riskädik ä - bos, kelos binon badikum - peproiböl? Atosi el ‚Marie Jeanne‛ äsevof, nes isagoy ofe vödi bal dö atos, ed ädredälikof vemo.


Tü del seimik, das blod gretik ofik: ‚Jacques‛ äbinom in bed kodü fif, el ‚Marie Jeanne‛ logöl, das fat ofa äblümükom oki ad bal lespatas neitik oka, änilikof lü om.


„O fatül!“ äsagof flätiko, „blibolös lä obs!“


„Blibön-li lä ols? E kikodo-li üfo? o smalanil!“


„El ‚Jacques‛ binom malädik, o fatül! ed, if lefil dabinon-la...“


Fatül ävedom netakedik.


„Binos veratik,“ äsagom. „Üfü lefil, el ‚Jacques‛ no kanom toenön ditretakloki. If no toenom oni, oküpoy nekomi oba, oseividoy, val potüvon,... E ga, ga... pö ob frans teltum nog defons, frans teltum, kels mutons papelön tü del balid yanula, ünü vigs tel,...“


„Gö!“ äsagom fino, „zesüdos, das segolob, o smalanil! Ab no dredälikolös! obinob is bü prim dela; binosöv jenöfo mifät, if lefil obinonöv ün neit ebo at!“


Äbinos düp telid göda. El ‚Marie Jeanne‛ äsagof ninälo: „Bi el „Jacques“ binom malädik, e fatül esegolom, ob binob tümagalan.“


Täno älöädof se bedil plitiko vamik oka, ed ägolof senidölo lü nufafenät. Val binon blägik. Logoy nosi. El ‚Marie Jeanne‛ röbof logis oka. Len sil stels nidons; in zif fenäts anik nog pelitükons, e fovo... kis lunid et, in fag, in fel, binon-li? Pün litik, kel gretikumon, dranölo ini neit blägik... In cemil luvokäd tonon:


„O ‚Jacques‛! lefilö!“


Ab el ‚Jacques‛, peglepädöl fa fif, lilom nosi.


Täno el ‚Marie Jeanne‛ klotof oki spido. Utos, kelos muton padunön, vö! atos binon vemo balugik: bi el ‚Jacques‛ binom malädik, e fatül esegolom, zesüdos, das el ‚Marie Jeanne‛ toenof kloki e vokädof ini spikamahorn.


Posä eklotof oki, filidof lantäri, täno, spelölo, das ba epölof-la, golof dönu lü nufafenät. Nu binos löliko fümik, binos vo lefil in dom soalik, len veg lü ‚Saint-Jean‛.


Ab sekü kod kinik el ‚Marie Jeanne‛ üfo bladokvänof-li lantäri? Ekö! deflekof logis oka de fenät, e primof dönu ad sälenükön jukis oka.


Atos stunükon-li oli? Ol ba no sevol, dom kinik ut binon, kel lefilon. Ab el ‚Marie Jeanne‛ vo ememosevof oni, e sevof, das binon farm ela ‚Larroque‛: mens badik, kels eblinädons fatüle badikosi so mödiki.


„Benö! lefilonsöd, badans et, mens et nen ladälöf!“ el ‚Marie Jeanne‛ ätikof. „Nö!... no ons,... ab dom onsik e val, keli dalabons,... pläamü kuns e jevods, kels no eblinädons badikosi...“


E ga, sagoyöv, das jipulil zogof-la. Logof lü nufafenät, täno lü bed gretik fatüla, täno lü lantär, kel nog smokon; täno, vifiko, filidof oni dönu, ed, igo nes lenükön dönu jukis oka, maifükof yani cemila. El ‚Marie Jeanne‛: daut tümagalana, of i lilof ninälo vögi, kel äsagon tümagalanes de tims vönädik:


Züamo galedolsöd


mönis!


„Galedolsöd! Noe palis olsik e flenis olsik, abi zifi, e züamöpi onik, kels pelükonfidons oles!“


Ekö! atos binon utos, kelosi konsien ofik lüvokädon daute tümagalana, ed at vokädon so vemöfiko, das el ‚Maria Jeanne‛ no künof ad gebön timi ad lenükön dönu jukis oka.


Yan emaifikon knirölo, e cil geton stediko ini logod oka flumi luta gladakoldik. Lindifos, golof föfio. Is tridem dabinon: sagoyöv hogi blägik gretik, nen stabül... Glok gretik, len flan votik möna, dunon tikiti oka, e lad ela ‚Marie Jeanne‛ gespikon: tiktö! tiktö!... No dredof, ye, of golof ai föfio. Su mön, jads gretik mufons mo e ge, vedons gretikums, vedons smalikums, golons föfio, golons pödio,... Finö! is cem klokas binon! El ‚Marie Jeanne‛ ninikof ini on su tipots futas oka, taetölo natemami, dredölo, sagoyöv, das mosts bronsötik valik at ogalikonsöv e valiks oprimonsöv leigüpiko ad kanitön kanitis gretik okas.


Nu is binof, äs raänid len finot fada, lagölo len bal jainas bigik. E gö! Bal, tel!... bal, tel!... so äsä eloegof dunön osi fa fatül oka, el ‚Marie Jeanne‛ tirof misuro. Bal, tel!... bal tel!... Jain mufon usio ed isio, tränölo jipulili detio e nedetio, ab klok no mufon.


„No vilon-li tonön?“ el ‚Marie Jeanne‛ tikof. „Gö! o klok gudik! binolös löfik, e vokolös yufi! Binos pro els ‚Larroque‛ badik, sevob osi, ab zesüdos ga, das toenobs kloki. Gö! o klok! tonolös sunädo! vilob osi, ed, ed ob binob tümagalan adelo!“


E tirof so nämiko e so gudiko, das fino klok gretik mufon, klöbül bronsötik vetik primon ad pendülön e sejedon voki oka zifanefe slipöl.


Balidnaedo el ‚Marie Jeanne‛ no dremof pö ton ditretakloka glumidik.


Ün timül pos atos rol pömömas e rónastepam lefilapoldanas tonons in süts ela ‚Saint-Geniès‛.


Äbinos düp folid poszedela, ven el ‚Marie Jeanne‛ ägalikof in bedil vamik oka, no memölo bosi utosa, kelos ijenon de timül, tü kel of vokädöl ini spikamahorn isenälof, das näms ofa äläsikons, ed ifalof sui glun, nen sevälöf.


Nö! no ämemof, das fatül latikumo mö düpafoldil bal gekömöl ituvom ofi nesevälöfik su plated, ed ipolof ofi sunädo ini bed ofa, ai sagölo lü of vödis zadik... I no älabof niludi anik dö visit läda: „Larroque‛, ni dö spikot ofik piropöl dub vokäds fäkik:


„Si! o tümagalan! nen jipül pöfik at dalabot valik obas ifelefilonöv; danädü of pömöms ekömons pötatimo... I flanü söl: ‚Larroque‛ sagob ole, o tümagalan! das säkäd dö frans teltum no plu dabinon; sekü yufot, keli jismalan at eduinof obes, kal pekiton.“


Ven älelilof atosi valik, jipulil velyelik at äseivof leigüpo e läbi bliga pifölöl, e fredi svidik, das ebinof frutik pro utans, kelis älöfof. Ab mesedi gudikün ägetof sunädo tü timül, kü fatül logöl, das imaifükof logis oka, äbiegädom love of sagölo:


„O dautil löfik brafik oba! danö!“



Se Volapükagased pro Nedänapükans 1941, Nüm: 6, Pads: 47-50.