Dalebüd Cifala de 1934, Tobul 1, Nüm: 4

From Wikisource
Jump to navigation Jump to search
Fölölo desini in büad obik de 1934, yanul, 1 pemäniotöli,
lonob me penäd at nomemi konömik sököl Volapükanefa.
Dalebüd at ponotükon büo in „Volapükagased pro Nedänapükans“, e pötatimo i in „Zänagased Volapüka“, ven gased lätik podabükon.



NOMEM KONÖMIK VOLAPÜKANEFA


:: I. Dö cifal.[edit]

§ 1. Cifal Volapükanefa hiutan binom, kel calom in dinit at bai dalebüd de 1934, prilul, 1, nüm: 1, dö „Cifalam“.


II. Dö stids.

§ 2. Stids fa cifal pedasevöls binons:

a) kadäm Volapúka,
ä) klubäd guveranas Volapükanefa,
b) klubäd Volapükinolanas,
c) zänabür Volapüka,
d) Volapükabürs,
e) fed Volapükaklubas,
f) Volapükafund.


:: III. Dö kadäm Volapüka.[edit]

§ 3. Kadäm gitöfik Volapüka binon stid nolatik ut, kel pefünon pötü Volapükakongred telid in ‚München‛ (Badän) de d. 6id jüesa d. 9id gustula yela: 1887 pejenüköl, ä kel efövon baiodü e zepü cifal dabini oka.


:: IV. Dö guveranef.[edit]

§ 4. E hipösods e jipösods kanons pacälön ad lecifs e cifs Volapükanas. Mutons labön lifayelis pu 21, dalabön diplomi profäsorana Volapüka ud uti tidala Volapüka, e binön mens ön tefs valik ritiks.

§ 5. Ma § 10 statudas tefü Volapükanef lecifs e cifs calöfik pro reigäns difik te pacälodons fa cifal. Ad fägükon ye cifali ad demön pö cälod somik i vipis Volapükanas, Volapükans reigäna seimik, kels no nog labons cifi lönik, dalons jonön cifale me pened nätimik pösodi u pösodis, kel(s) ma ced onsik binon(s) patiko skilik(s) pro dinit at. Klülos, das pösod(s) pamoböl muton(s) labön plä diplom zesüdik (diplom profäsorana Volapüka) patöfis e tugis gudikis, valikis, kels binükons oni(s) skiliki(s) ä fägiki(s) pro atos. Cifal ai odemom vipi somik, ab büdakipom oke, i gitäti ad nefölön oni, klu ad cälön pösodi votik pla pösod(s) pamoböl ad dinit tefik, if cedom atosi demü kod alseimik vipabikumi.

§ 6. Lecifs e cifs calöfik kibons laiduliko kosami ko Volapükaklubs reigänas, pro kels pecälodons, dat ai sevons dinis veütik valik tefü Volapükaklubs at e limans okas.

§ 7. If plä Volapük in reigän seimik i valemapüks votik paplägons, lecif u cif calöfik ai osteifon ad süadükön slopanis valemapükas votik et, das binos vipabik ad gebön valemapüki te bali, e das te Volapük demü balidmotedagität oka, demü bref oka, demü binod balugik ä tikavik oka, demü kurat oka e demü kalad neudik oka söton binön valemapük at.

§ 8. (1) Lecifs e cifs calöfik labons gitodi ad tivön nemü cifal ko cifods notik tefü dasev Volapüka as kosädamedöm bevünetik valemik, ed ad steifön, das Volapük valemiko patidon in juls.

(2) If tivs somik jenons, dinitilabns at ai osevükons cifali dö atos.

§ 9. Cifs sumätöfik sedons yelanunodis oka lecife u cife calöfik löpü ons binöles bü d. 16id yanula yela pos nunodayel balido fovika, e lecifs e cifs calöfik nunodis oksik cifale bü d. 1id febula yela ebo ota.

§ 10. Nunods kanons palautön löliko ma plid dinitilabanas it. Mutons binön verätiks ä kuratiks. Pö nuns mufi Volapükanas teföls pato i nums Volapükanas tü pirm e tü fin nunodayela in ziläks tefik dabinölas pamäniotonsöd!


:: V. Dö Volapükinolanef[edit]

§ 11. Pösod alik de bäldot alik, kel fölon stipis pro daget diplomas difik pelonülölis, kanon lisitön dageti diploma nolavik.

§ 12. (1) Ad daget diploma tidana Volapüka lisitan muton junülön, das nolon gramati Volapüka: pron, fomir, tümolog e süntag. Nol at kanon klülädön sekü pened u tradutod ze gretik, sevabo sekü penäd binädöl me vöds Volapükik ze 1000. If lisitan buükon traduti bu pened, ud on it kanon välön lautoti, keli vilon tradutön, u cifal u xaman kanon bligädön one tradudi vödema seimik. If lisitan it välon lautoti tradutabik, täno oläükon lä xamavobod oka i vödemi rigädik.

(2) Kö pöt dabinon pro atos, xam i kanon paduinön e mudöfiko e penamiko.

§ 13. Dalaban diploma tidana kanon dagetön diplomi tidala Volapüka.

a) if etidon ko benosek Volapüki mödote semik pösodas, ed
ä) if eduinon ön mod alseimik vobi ze gretiki, samo lauti (e pübi) gramata u tidabuka Volapüka in bal netapükas, lauti u traduti (e mögädo pübi) konotas, konedas, lekonedas,... in(i) Volapük.

§ 14. Diplomi profäsorana Volapüka dalaban diploma tidala kanon dagetön

a) if nolon lölöfiko gramati Volapüka, ed
ä) if ejenükon dü yels anik tidodemis Volapükik, ud espikädon dönuamiko e notidiko dö Volapük.

§ 15. Dalaban diploma profäsorana Volapüka, kel fovo etidon plagiko Volapüki dü tim ze lunik kanon dagetön ma vip oka de cifal diplomi xamana Volapüka, if atan lecedom oni skiliki ä pötiki ad pladulön omi in dins xami teföls. Xaman Volapüka labon gitodi ad xamön lisitanis diplomas nolavik. Pö xam at obitikon ed odunon löliko man oms in §§ 12 jüesa 14 pelonöls. Pos am pebenoduinöl onüpenon ini diplomafomet notetis zesüdik valik tefü pexamölan, pladon ini top jonidik nemapenäti oka, ed opoton diplomafometi so penüpenöli dispenamio cifale, kel, posä udispenom diplomi at, opotom oni nemediko gitätane.

§ 16. Lisitan läükon pö lisit, u lä xamavobod oka, lisedi nünas kuratik tefü pösod oka. Lised at muton ninädön

a) nemi ona, soäsä papenon ma pük calöfik läna onik, mögädo sa penul latinik. Tefü nems, in kels dils difik padistükons, vü kläms papenons po ods mögädo balido nem dafamüla u tribüta, telido nem famüla, kilido nem pösodik.
ä) topi moteda ona,
b) däti moteda ona,
c) netäti ona,
d) cali ona,
e) ladeti ona,
f) lifajenotemili ona.


:: VI. Dö sikots.[edit]

§ 17. Sikots valik binons jonüls lobüla löpikün fa cifal tefü meritabs gretik pösodas patik. Sikots pagevons te fa cifal sekü primät lönik oka. Nek kludo kanon lisitön sikotis somik. Te lecif e cif calöfik dalons jonön cifale medü pened nätimik veitöfik meritabis gretik pösodas, kels ebenodistükons okis mu patiküno tefü Volapük, dat om fägom ad vätälön kuratiko, fefiko ä konsienöfiko, va pösod at digädon ad pasikön.

§ 18. Tefü sikots legreds kil dabinons; sevabo cäl ad stimaliman Volapükanefa labon völadi gretikum ka stimadiploms, du legiv köna di ‚Schleyer‛ pecedon as sikot löpikün. In ked stimadiplomas bagafa: 19 statudas tefü Volapükanef, diploms at soo peleodükons, das stimadiplom aliko fovik plu völadon ka diplom büikum, sodas de stimadiploms ut senätana binon sikot löpikün.


:: VII. Fom diplomas.[edit]

§ 19. (1) Diploms labons gretoti soik, e pelemekons so, das ons pufremöl obinons völadeks jönik. Volapükan zilik alik osötonös dub läg leni völ sevädükön diplomi ai dönuiko löpikumi oka votikanes, e somo nitedälükön onis pro Volapük!

(2) Vödem diploma tonon so:
Dalebüd de ... 1).
Vätälölo, das ... 2) ... 3) ... 4),
cälob ...5) ... 3) pemotöl in ... 6) tü ... 7) e lödöl in ... 8)
as ... 9). (Nüm: ... 10).)
... 12)
Xaman Volapüka
... 13)
Cifal Volapükanefa:
...13)

1) Dät e nüm dalebüda.
2) „Söl“: u „läd“: u „vomül“ ‚...‛
3) nem pösoda,
4) „ebenoduinon xami ad daget dinita tidana Volapüka“, u „ma nunod söla: xaman: ... ebenoduinon xami ad daget dinita tidana Volapüka“, u ...
5) „söli:“, u „lädi:“, u „vomüli:“ ‚...‛
6) top moteda,
7) dät moteda,
8) ladet kuratik,
9) tiäd dinita,
10) nüm laifovik dinita,
11) dät dalebüda,
12) mögädo: lödöp xamana ko dät, tü kel examon xamäbi.
13) nemapenät.

(3) In diplom demü sik pagevöl löpo (sus vöds: „Dalebüd de ...“) binon: „Stimadiplom“, u „Cäl ad stimaliman Volapükanefa“, u „Legiv köna di ‚Schleyer‛“, du vödem pavotükon utöpo, kö bai kalad diploma muton pavotükön.

§ 20. Kön di ‚Schleyer‛ pemekon binü largent e vemiko pegoldon. Su föfaflan labon magodi reliäfik ela ‚Schleyer‛ sa vöds: „Johann Martin Schleyer“ e (me tonats smalikum) „datikan Volapüka“. Su pödaflan binons vöds: „Kön at pelegivon fa cifal Volapükanefa demü meritabs süperik tefü Volapük“.

§ 21. Dü tim, das fomet diplomas in § 19 pemäniotöl no nog pebükon, e kön di ‚Schleyer‛ ma bepenam in § 20 no nog pefrapon, diploms e kön vönädiko ma lonam datikana Volapüka: ‚Johann Martin Schleyer‛ it pemeköls pagebons.


VIII. Dö zänabür Volapüka.

§ 22. Zänabür Volapüka binon bür privatik cifala. Num pösodas, me kels bür at binädon, palonon ma neod. Zänabürans pavälons e pacälons fa cifal. Ma neod zänabür padilädon in cäms difik.


::: IX. Dö Volapükabürs.[edit]

§ 23. Volapükabürs pacifons fa lecifs e cifs Volapükanas. Binons nünabürs e mögádo selabürs pübotas Volapükik.


::: X. Dö fed Volapükaklubas.[edit]

§ 24. Fed gitöfik Volapükaklubas binon fed ut Volapükaklubas, kela statuds pelonons me dalebüd de 1934, yunul, 1, nüm: 3.


::: XI. Dö Volapükafund.[edit]

§ 25. Volapükafund fa cifal pedasevöl fund ut ibnon, kel paguvon fa lecif pro Nedän ä kadäman Volapüka: ‚Dr. Arie De Jong‛ in ‚Zeist‛ (Nedän).


::: XII. Dö monadins.[edit]

§ 26. Dü tim, das cifal Volapükanefa, tefädo: zänabür Volapüka, no nog kanom dagebön monamedis saidik, dinitilabans valik Volapükanefa calons nenmesedo gönü din sublimik obas.

§ 27. (1) Suäm diploma balatik binon maks Deutänik 5. Mon at papelon guvane Volapükafunda, jüs tefü pel mona at rajan votik pulonon.

(2) Üf pro demädilaban seimik suäm mö m.D. 5 binonöv tu mödik, atan dalon begön cifale däli ad pelön suämi smalikum.

§ 28. Sikots valik pagevons glato.


::: XIII. Dö zänagased.[edit]

§ 29. Dins valik Volapüki e Volapükanefi teföls papübons in „Zänagased Volapüka“. Dü tim ye, das zänagased at no nog pubon „Volapükagased pro Nedänapükans“ pagebon as jäfidot büfik Volapükanefa.


::: XIV. Dö votükam nomema konömik.[edit]

§ 30. Votükams, mögädo zesüdiks nomema at ponotükons medü dalebüds patik.


So pelonöl tö Bad-Godesberg,
tü d. 1id prilul yela: 1934.
Cifal Volapükanefa:
Prof. Dr. Albert SLEUMER.



Se Volapükagased pro Nedänapükans 1935, Nüm: 1, Pads: 1-5.